De geschiedenis van autoglas, van de eerste autoruiten tot moderne ruiten
- Geplaatst op
- Door Autoglas Concurrent
Kwalitatieve, veilige autoruiten zijn tegenwoordig standaard. Dat is echter lang niet altijd zo geweest. Wist u bijvoorbeeld dat de eerste auto’s helemaal niet van autoglas voorzien waren én dat de eerste autoruiten meer ongelukken veroorzaakten dan dat zij daadwerkelijk bijdroegen aan de veiligheid in het verkeer? Aangezien dit een onderbelicht en tegelijkertijd bijzonder interessant onderwerp is, hebben we hieronder een beknopte geschiedenis van autoglas voor u verzameld.
De eerste auto’s waren niet voorzien van autoglas
De eerste autoruiten deden in 1904 hun intrede, wat zo’n 20 jaar na de productie van de eerste auto was. De auto’s van Carl Benz (1885) en Gottlieb Daimler en Wilhelm Maybach (1886) waren namelijk niet voorzien van autoruiten. Erg vervelend was dat overigens niet, want de lage maximale snelheid van deze auto’s maakte een voorruit in principe compleet overbodig.
Aangezien het toch vervelende situaties op kon leveren, vooral bij tegenwind en regen én omdat de maximale snelheid van de nieuwere auto’s steeds iets hoger uitviel, gingen autobouwers op zoek naar manieren om autorijden comfortabeler te maken. Hoewel de intentie prima was, zou de oplossing de eerste auto’s alleen maar aanzienlijk gevaarlijker maken en meer ongelukken veroorzaken dan de auto’s die nog geen autoglas hadden.
De eerste, levensgevaarlijke autoruiten waren geen succes
De eerste autoruiten waren simpele glasplaten, net als het glas dat gebruikt werd voor ramen en deuren. Dit glas bleek al snel levensgevaarlijk, omdat het bij ongelukken in scherpe stukken brak en vaak meer letsel veroorzaakte aan de bestuurder en inzittenden dan het ongeluk zelf. Dit veroorzaakte zelfs ongelukken met dodelijke afloop, wat te wijten was aan het autoglas. Het feit dat er twee panelen gebruikt werden die afzonderlijk van elkaar geplaatst werden (zodat het raam ‘geopend’ kon worden door een van de glasplaten weg te klappen), droeg hier uiteraard ook niet aan bij. Deze constructie zorgde ervoor dat zelfs autoglas in stukken uiteenspatte wanneer het geen impact te verwerken kreeg tijdens een botsing of ander ongeluk.
Hierbij moet wel gezegd worden dat dit de enige manier was om zicht te houden op de weg. Wanneer de voorruit vies werd, moest deze omlaag geklapt worden om de straat weer te kunnen zien. Autoglas was er namelijk al wel, maar de ruitenwisser was nog niet uitgevonden wat betekent dat de autoruit schoonmaken tijdens het rijden niet mogelijk was!
Al snel werd duidelijk dat dit niet de oplossing was, maar zoals altijd zouden er jaren overheen gaan voordat er een oplossing kwam. Ironisch genoeg was de basis van de oplossing al in 1903 gelegd. Edouard Benedictus, kunstenaar, designer en scheikundige, liet in dat jaar per ongeluk een beker vallen die niet in duizenden stukken brak.
Om het verhaal niet te technisch te maken, kunt u hieronder in een kort filmpje zien hoe dit in zijn werk ging:
Wat hierbij vooral belangrijk is, is dat uitvinding en noodzaak hier direct samenkwamen. Benedictus had een manier gevonden om glas bijeen te houden en het autoglas dat op dat moment gebruikt werd, was levensgevaarlijk. Om van het ongeluk naar het daadwerkelijk gelaagde autoglas te komen, waren echter nog flink wat jaren en noodzaak nodig, mede omdat dit de voorruiten van de auto’s ook aanzienlijk zwaarder én duurder zou maken.
Gelaagd autoglas doet zijn intrede, onder andere bij Ford
Henry Ford was de eerste autobouwer die grote stappen zette op het gebied van veilig autoglas. Naar verluid omdat een van zijn beste vrienden serieus letsel had gekregen door rondvliegend glas na een aanrijding, maar het is niet zeker of dit ook daadwerkelijk het geval geweest is of dat dit een spannend verhaal is dat de wereld in geholpen is. Ford besloot in ieder geval om zijn volledige aandacht te besteden aan het maken van veiliger autoglas en vanaf de tweede helft van 1919 werd er alleen nog gelaagd autoglas gebruikt in de modellen van Ford. Het duurde tot 1934 voordat andere automerken ook steevast gebruik zouden maken van gelaagd autoglas, dat vooral voor de voorruiten (en in mindere mate ook achterruiten) gebruikt zou worden.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zorgde dit voor problemen bij de autobouwers. Er was niet alleen een tekort aan rubber en metalen, maar ook aan gelaagd glas. Dit glas had zich namelijk de jaren voor de oorlog uitstekend bewezen en werd ook door militairen ingezet om de veiligheid te verhogen, onder andere bij het maken van militaire voertuigheden en als veilig glas op strategische plekken, bijvoorbeeld in bunkers.
Gehard autoglas, oftewel veiligheidsglas, zou nog eens 15 jaar op zich laten wachten. In tegenstelling tot gelaagd autoglas, dat bestaat uit twee lagen autoglas, is gehard autoglas een enkele laag glas. Dit glas is echter gehard en valt in duizenden kleine stukjes uiteen bij autoruitschade, waardoor het risico op letsel door dit glas bijzonder klein is.
Nationale wetgevingen en richtlijnen maken autoglas veiliger
Het zou nog tot 1966 duren voordat de overheden richtlijnen en wetten op zouden stellen voor autoglas in auto’s. Dat dit zoveel jaar nodig had, is overigens niet heel vreemd. Kijkt u bijvoorbeeld naar de situatie in Nederland, waar de overheid verrast leek te zijn door de opkomst van de auto, dan ziet u dat er constant gewerkt moest worden aan nieuwe wetten en regels, waarbij ministers het elkaar ook nog zo lastig mogelijk wilden maken. U kunt daar meer over lezen op deze site vanaf pagina 341.
Uiteenlopende vormen, maten en functies: modern autoglas is meer dan een ruit
De moderne autoruit heeft vrij weinig gemeen met de eerste autoruiten die gebruikt werden in de eerste auto’s. Zowel de gelaagde als geharde autoruiten moeten voldoen aan tal van richtlijnen om veiligheid te kunnen garanderen en tegenwoordig is er autoglas in alle vormen en maten, inclusief complete panoramadaken en modellen die een voorruit hebben die (ver) om de hoeken van de auto krult om de bestuurder daarmee nog meer overzicht te bieden tijdens het rijden.
Maar dat is niet het eindpunt van autoruiten. Er staan tal van ontwikkelingen in de startblokken en de tekentafels liggen vol met ideeën om méér te kunnen doen met de voorruiten in de auto. Hierover leest u alles op de pagina ‘De toekomst van autoglas’ waarin het spannende autoruitavontuur gewoon verder gaat.